«Όσο ο Άνθρωπος συνεχίζει να είναι ο άσπλαχνος καταστροφέας των κατώτερων ζώντων όντων δεν θα γνωρίσει ποτέ υγεία και ειρήνη. Γιατί όσο οι άνθρωποι κατασφάζουν τα ζώα, θα σκοτώνουν ο ένας τον άλλο. Πράγματι, αυτός που σπείρει τον καρπό του φόνου και του πόνου δεν μπορεί να δρέψει χαρά και αγάπη». ΠυθαγόραςΝαι μεν, αλλά, κύριε Πυθαγόρα… Aς προχωρήσουμε, λοιπόν, τη σκέψη μας ένα βήμα παρακάτω και ας δεχτούμε ότι ακριβώς αυτός ο διαχωρισμός των έμβιων όντων σε κατώτερα και ανώτερα είναι που έχει φέρει τον πλανήτη στο μη παρέκει!
Ας δούμε, όμως, μια πραγματικότητα που δεν έχει σχέση με αυτό που οφείλουμε ως άνθρωποι τόσο στον...
εαυτό μας όσο και στα υπόλοιπα όντα αυτού του πλανήτη.
Μια αναφορά μας στο ντοκυμαντέρ του Shaun Monson «Earthlings»1 περιγράφει σε πέντε ενότητες την ρατσιστική και σαδιστική αντιμετώπιση των άλλων έμβιων όντων εξ αιτίας των εξουσιαστικών, καταπιεστικών κι εκμεταλλευτικών συνθηκών και των ιδεοληψιών τις οποίες επιβάλλει και διαχέει η κυριαρχία. Αποδέκτες είναι οι σύγχρονοι άνθρωποι, που δεν γνωρίζουν πως, με τα όσα καλούνται να πράξουν κάθε εικοσιτετράωρο, σχετίζονται και με την άμεση ή έμμεση αποδοχή ή ακόμα την συμμετοχή (όσων συμμετέχουν) ή αποκομίζουν υλικά οφέλη με την συμμετοχή τους στη βιομηχανία βασανισμού και μαρτυρικής εξόντωσης εκατομμυρίων ζώων, στηνμόλυνση του περιβάλλοντος αλλά και σε αρκετές δυσάρεστες επιπτώσεις στηνανθρώπινη υγεία. Ουσιαστικά επεξηγεί με έναν ορισμένο τρόπο πως ο λεγόμενοςσπισισμός2 (= η ανωτερότητα ενός είδους, –βασικά του ανθρώπινου– απέναντι στα άλλα έμβια όντα) έχει την ίδια βάση με τον ρατσισμό και τον σεξισμό (και όλους τους …κακούς -ισμούς).
- Στην πρώτη ενότητα αναφέρεται στην βιομηχανία των κατοικίδιων ζώων. Παρακολουθεί κανείς εικόνες στοιβαγμένων κουταβιών κτλ, σε ακάθαρτα κλουβιά χωρίς κτηνίατρο, όπου συνήθως αναπτύσσουν ψυχολογικά προβλήματα, περιμένοντας να πουληθούν σε νέους ιδιοκτήτες. Επίσης, περιγράφεται το τί συμβαίνει με τα αδέσποτα που πεθαίνουν, είτε από κακές συνθήκες στους δρόμους των πόλεων είτε στα κλουβιά του μπόγια με διάφορες μεθόδους ευθανασίας, όπου κάποιες κρατούν ως 20 λεπτά της ώρας (π.χ. θάλαμος αερίων ) είτε με φόλες, τουφεκισμό ή μέσα στις σκουπιδιάρες!
- Στη δεύτερη ενότητα αναφέρεται στην βιομηχανία των τροφίμων. Οι εικόνες από τα σφαγεία είναι συγκλονιστικές. Τα βοοειδή σημαδεύονται στο πρόσωπο ή αλλού με πυρωμένο σίδερο, τούς αφαιρούν τα κέρατα με κόφτες, πειθαρχούνται με ματσουκιές ή ηλεκτροσόκ, μεταφέρονται σε τόσο άθλιες συνθήκες που πολλά πεθαίνουν μέσα στα φορτηγά από ασφυξία, ασιτία, αφυδάτωση, κρύο, ζέστη, φόβο. Οι αγελάδες εξαναγκάζονται σε διαρκές άρμεγμα (τούς γίνεται συνεχόμενη γονιμοποίηση γιατί λέγεται πως κατεβάζουν περισσότερο γάλα), ενώ είναι πάντα αλυσοδεμένες. Εξαναγκάζονται να τρώνε τις γνωστές ζωοτροφές, γεμάτες χημικά και αντιβιοτικά, που προκαλούν σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια.
Τα χοιρινά δεν έχουν καλύτερη μοίρα. Τεχνητή γονιμοποίηση, παραμορφώσεις, κανιβαλισμός, κόψιμο ουράς, αυτιών, αφαίρεση δοντιών, γεννητικών οργάνων (όλα «χωρίς αναισθητικό»). Στο τέλος, αφού έχουν κατακρεουργηθεί και ενώ πολλά διατηρούν ακόμη τις αισθήσεις τους, βυθίζονται σε καυτό νερό για να αφαιρεθεί ευκολότερα το τρίχωμα τους.
Στα κοτόπουλα κόβουν το ράμφος χωρίς αναισθησία όσο είναι μικρά (πολύ συνηθισμένοι είναι οι πρόσθετοι τραυματισμοί). Επίσης, συνηθισμένο φαινόμενο είναι να «τρελαίνονται» από τον υπερπληθυσμό και να επιτίθενται το ένα στο άλλο. Αλλού τα πτηνά ξεπουπουλιάζονται ζωντανά. Και εδώ, τούς κόβουν το λαρύγγι και τα κρεμούν, εν όσω ακόμη σφαδάζουν, από τσιγκέλια μέχρι να βγει η τελευταία τους πνοή.
Για να κατασκευαστεί το γνωστό έδεσμα φουά-γκρα, η πάπια ταΐζεται μέχρι να σκάσει.
Στο τέλος των παραπάνω διαδικασιών, όλα τα περιττώματα, τα ούρα και τα χημικά μαζί με τα υπολείμματα του υπολείμματος από τα πτώματα (παρ’ όλο που μέχρι και το αίμα μαζεύουν με κουβάδες για να χρησιμοποιηθεί …όλο και κάτι μένει) καταλήγουν στο νερό και από κει στη θάλασσα.Και μιας που λέμε για θάλασσα, ας μην ξεχνάμε την υπεραλίευση, το κυνήγι φαλαινών (που εκτός από το καμάκι γίνεται με όπλα ή και εκρηκτικά) και δελφινιών.
- Στην τρίτη ενότητα, το ντοκυμανταίρ αναφέρεται στην βιομηχανία της ένδυσης-υπόδησης. Συνήθως οι μεγάλες αλυσίδες χρησιμοποιούν φτηνό δέρμα αγελάδας που προέρχεται από απομακρυσμένες επαρχίες της Ινδίας. Να θυμίσουμε ότι εκεί η αγελάδα θεωρείται ιερή. Πράγματι, οι ινδοί ιδιοκτήτες αγελάδων πείθονται πως τις στέλνουν σε φάρμα, στο «μικρό σπίτι στο λιβάδι». Αντιθέτως, οι αγελάδες φορτώνονται σε φορτηγά και διανύουν χιλιόμετρα, έχοντας υποστεί πάμπολλα βασανιστήρια (καυτερό πιπέρι στα μάτια για να συνεχίσουν να είναι όρθιες και να μην καταρρεύσουν, σπάσιμο ουράς κ.ά.). Οι μισές, όταν φτάνουν στον προορισμό, έχουν ήδη πεθάνει. Τα πτώματα γδέρνονται και τα δέρματα υπόκεινται σε χημική επεξεργασία σε βυρσοδεψεία. Σημαντική επισήμανση είναι πως αυτές οι αγελάδες δεν είναι οι ίδιες με αυτές που προορίζονται για κατανάλωση του κρέατός τους.
- Η τέταρτη ενότητα αναφέρεται στην βιομηχανία της ψυχαγωγίας, όπου ο πόνος έχει γίνει άθλημα. Πολλά είναι τα βασανιστήρια που γίνονται κατά την προετοιμασία ενός ζώου για να βγει στο κοινό θυμωμένο και αγριεμένο. Ταυρομαχίες, σκυλομαχίες, κοκορομαχίες, ροντέο, ιπποδρομίες, σκυλοδρομίες, γουρουνοδρομίες, μυρμηγκοφαγοδρομίες(!), στρουθοκαμηλοδρομίες(!!).
- Στην πέμπτη και τελευταία ενότητα του ντοκυμανταίρ γίνεται αναφορά στην βιομηχανία της επιστήμης. Δέκα εκατομμύρια ζώα πεθαίνουν κάθε χρόνο σε ιατρικά, επιστημονικά και στρατιωτικά πειράματα (χιμπατζής αστροναύτης και άλλα ανέκδοτα), όπου χωρίς νάρκωση υποβάλλονται σε ακρωτηριασμούς, εγκαύματα από καυτά υγρά, αέρια και χημικά, ενέσεις, χειρουργικές επεμβάσεις, αλλά και ψυχολογική βία.
Μόνο στις Η.Π.Α., πάνω από 42 εκατομμύρια αγελάδες υποφέρουν και πεθαίνουν κάθε χρόνο στη βιομηχανία κρέατος και γάλακτος. Μαρκάρονται με καυτά σίδερα (εγκαύματα 3ου βαθμού), τους κόβουν ή τούς καίνε τα κέρατα, και ευνουχίζουν τα αρσενικά και όλα αυτά χωρίς νάρκωση. Μετά ακολουθείται η διαδικασία της πάχυνσης μέχρι την τελική εξόντωση.
Οι αγελάδες είναι κοινωνικά ζώα και επιθυμούν να ζουν σε κοπάδι, και συνδέονται μεταξύ τους με ισχυρούς δεσμούς όπως τα σκυλιά. (…) Περιγράφοντας το πώς αργοπεθαίνουν, σε μια συνέντευξη στην Washington Post, ένας εργάτης λέει «Πεθαίνουν κομμάτι κομμάτι».
Η εξυπνάδα τους και η ιδιοσυγκρασία τους διαφέρει από αγελάδα σε αγελάδα. Γνωρίζουν πώς να βρουν τη λύση σε κάποιο πρόβλημα, όπως να σπρώξουν ένα καπάκι για να πιούν νερό από μια ποτίστρα κτλ (…) Επίσης, κάθε αγελάδα μπορεί να ξεχωρίσει πάνω από 100 μέλη του κοπαδιού και οι κοινωνικές σχέσεις παίζουν μεγάλο ρόλο στην αγελαδίσια ζωή τους. Αυτές οι σχέσεις διαταράσσονται στις συνθήκες αιχμαλωσίας με μεγάλο αριθμό κεφαλών και μάλιστα, όταν υπερβαίνουν τις 200 τον αριθμό, αρχίζουν να γίνονται επιθετικές προς τις υπόλοιπες.
Πέρα από την έλλειψη σωστής περίθαλψης, πεθαίνουν από το κρύο σε πολιτείες όπως η Μοντάνα, η Νεμπράσκα και η Β. Ντακότα. Αντιθέτως, σκάνε στην κυριολεξία από τη ζέστη στο Τέξας και την Αριζόνα.
Η διατροφή τους είναι τελείως αφύσικη. Υποφέρουν από χρόνιους πόνους, κάτι σαν μια γαστρίτιδα που δεν περνάει ποτέ. Το στομάχι τους γεμίζει αέρια και τα πνευμόνια δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά γιατί συμπιέζονται. Παρατηρείται κίρρωση του ύπατος σε ποσοστό 32%, αλλά και έλκη στομάχου που αποβαίνουν και μοιραία. Αναπνέουν συνεχώς αμμωνία, μεθάνιο και άλλα χημικά και η αναπνοή τους γίνεται με δυσκολία και πόνο. Τις ταΐζουν αντιβιοτικά συνεχώς για να μείνουν ζωντανές σε αυτές τις άθλιες συνθήκες.
Οι θηλυκές μένουν συνεχώς έγκυες μέχρι να μην ανταποκρίνονται πλέον και να πάνε για σφάξιμο.
Οι αγελάδες, όπως κάθε θηλαστικό, παράγουν γάλα για να ταΐσουν τα μωρά τους. Για να συνεχίσουν να παράγουν γάλα, οι κτηνοτροφικές μονάδες προχωρούν σε τεχνητή γονιμοποίηση κάθε χρόνο. Τους παίρνουν τα μωρά με το που θα γεννηθούν, και όπως όλα τα ζώα έχοντας ισχυρά μητρικά ένστικτα, ουρλιάζουν για μέρες μετά τον αποχωρισμό από τα μικρά τους. Έπειτα οι μητέρες συνδέονται σε μηχανές αρμέγματος, αρκετές φορές τη μέρα και φυσικά τους χορηγούν και φάρμακα. Τις υποχρεώνουν να παράγουν ως και 4,5 φορές παραπάνω από το γάλα που κανονικά θα παρήγαν. 30 με 50% από τις αγελάδες υποφέρουν από μαστίτιδα εξαιτίας του υπερβολικού αρμέγματος. Όσες πεθάνουν γίνονται κύβοι σούπας, ζωϊκή τροφή ή φθηνό χάμπουργκερ.
Τα νεογέννητα μωρά τους τα παίρνουν μόλις κλείσουν μία μέρα ζωής. Έπειτα τα αλυσοδένουν για να παραμείνει τρυφερό το κρέας λόγω της ακινησίας. Για να είναι το κρέας τους λευκό ακολουθούν μια διατροφή με υγρά χαμηλά σε σίδηρο και μικρής διατροφικής αξίας. Έτσι αρρωσταίνουν και πάσχουν από αναιμία, διάρροιες και πνευμονία. Τα κέρατα τους αφαιρούνται με τον βίαιο τρόπο που έχουμε περιγράψει παραπάνω, αλλά ο πόνος συχνά παραμένει και γίνεται χρόνιος. Τέλος, να θυμίσουμε και το τελικό στάδιο που είναι το σφάξιμο με ποικίλους βάναυσους τρόπους, και πως συχνά οι αγελάδες διατηρούν τις αισθήσεις τους για αρκετά λεπτά.
Στη Μεγάλη Βρετανία, θυσιάζοντας τη δημόσια υγεία και τα μέτρα ασφάλειας στο βωμό του κέρδους, η κυβέρνηση Θάτσερ είχε επιτρέψει την παραγωγή φθηνών κρεατάλευρων που μετατρέπουν τις φυτοφάγες αγελάδες σε σαρκοβόρες και διαδίδουν την ασθένεια πρώτα στα ζώα και ύστερα στον άνθρωπο. Η κυβέρνηση καθησυχάζει το κοινό που είχε πανικοβληθεί με την εμφάνιση των πρώτων θυμάτων. «Μου ανακοίνωσαν ότι ο γιος μου έπασχε από Κρόιτσφελντ-Γιάκομπς (σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια) και αμέσως μετά μου είπαν: Μη μιλήσεις στον τύπο», διηγείται ο πατέρας του Μάθιου. Με τη σειρά τους, οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις καθησυχάζουν τη δική τους κοινή γνώμη ισχυριζόμενες ότι η ασθένεια είναι καθαρά βρετανική. Όταν θα παρουσιάζεται το πρώτο θύμα στη Γαλλία, οι αρχές προσπαθούν να αρνηθούν κάθε ευθύνη. «Προσπαθούσα να βρω ένα πιστοποιητικό θανάτου της αδερφής μου που να αποδεικνύει ότι πέθανε από Κρόιτσφελντ-Γιάκομπς, αλλά μάταια», διηγείται ο Ζαν Ντουαμέλ, αδερφός του πρώτου θύματος. «Κανείς δεν μου το έδινε και οι αρχές είχαν εξαφανισθεί. Έμοιαζε σαν συνομωσία σε κινηματογραφική ταινία». «Παρακολουθούσαν το τηλέφωνό μου σαν να ήμουν τρομοκράτης», προσθέτει ο Ολιβιέ Ντιπλεσί, δικηγόρος των οικογενειών των θυμάτων στη Γαλλία.5
Στο Βέλγιο, ένας κτηνίατρος και κρατικός επιθεωρητής, ο Κάρελ Βαν Όπεν, αρνείται όλες τις προτάσεις δωροδοκίας και εξετάζει συστηματικά τις αγελάδες που έχουν παχυνθεί με ορμόνες. Λίγο μετά, θα δολοφονηθεί από την πανίσχυρη «μαφία του κρέατος». Όταν συλλαμβάνονται από την αστυνομία, οι δολοφόνοι αποκαλύπτουν ότι το σχέδιο της εκτέλεσης του αδιάφθορου κτηνιάτρου είχε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση άρρωστη αγελάδα». Οι ορμόνες στις αγελάδες προκαλούν καρκίνο στον άνθρωπο, αλλά προσθέτουν 3 κιλά βάρους την ημέρα σε κάθε αγελάδα, δηλαδή περίπου 100 κιλά παραπάνω το μήνα κέρδος για τους παραγωγούς.
Παραστατικό είναι και το ντοκυμαντέρ Super Size Me (2004), του Morgan Valentine Spurlock. Αποφάσισε να γίνει ό ίδιος πειραματόζωο το 2003, όπου έτρωγε τρία γεύματα McDonald’s κάθε μέρα και τίποτε άλλο για 30 μέρες. Κατέληξε να λαμβάνει τις διπλές από τις συνιστώμενες θερμίδες ημερησίως, ενώ ταυτόχρονα προσάρμοσε την άσκηση του σε αυτή του μέσου αμερικανού (ήτοι 1,5 μίλι περπάτημα την ημέρα). Πήρε 11 κιλά, απόκτησε προβλήματα στην λειτουργία του ήπατος και σαν αν μην του έφταναν αυτά άρχισε να πάσχει και από κατάθλιψη. Οι γιατροί τού είπαν πως τα συμπτώματα στον οργανισμό του ήταν αυτά ενός ανθρώπου με σοβαρό πρόβλημα …αλκοολισμού. Του πήρε 14 μήνες να επανέλθει στα φυσιολογικά του κιλά.6
Πέρα, βέβαια, από την κακομεταχείριση των ζώων, την μη-ηθική του όλου θέματος και τις βλάβες στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία, υπάρχουν και άλλες προεκτάσεις στην μαζική παραγωγή τροφής. «Είμαστε ό,τι τρώμε και αν δεν ξέρουμε τι τρώμε δεν ξέρουμε ποιοί είμαστε», απαντά ο καθηγητής της κοινωνιολογίας Πωλ Αριές, συγγραφέας δύο πολύκροτων βιβλίων ενάντια στην «κοινωνία των Μακ Ντόναλντς». «Κάτι πολύ σημαντικό παίζεται σήμερα γύρω από το τραπέζι μας, που ξεπερνά την κουζίνα και φτάνει μέχρι την υγεία του πολιτισμού μας. Το φαστ φουντ (ταχυφαγείο) δεν είναι μόνο ανθυγιεινό. Μας προσφέρει ένα φαγητό χωρίς ιστορία και χωρίς γεύση. Το φαστ φουντ μετατρέπει τους ανθρώπους σε παιδιά. Αν οι πολίτες μάθουν να ξεχωρίζουν τις γεύσεις μπορούν να ξεχωρίζουν και τις ιδέες, το καλό και το κακό».
Μετάφραση – απόδοση Κ.
—————————- 1. http://www.earthlings.com 2. Πρόκειται για έναν όρο που κατασκεύασε ο ψυχολόγος Richard D. Ryder το 1973. 3. Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν 45 εκτροφεία όπου σκοτώνονται 600.000 γουνοφόρα ζώα κάθε χρόνο, όπως μινκ, αλεπούδες, κουνάβια, αγριόγατες (http://adamasto.squat.gr/). 4. http://www.peta.org\issues\animals-used-for-food/default2.aspx 5. http://www.rwf.gr 6. http://en.wikipedia.org\wiki\Morgan_Spurlock Στο http://topdocumentaryfilms.com μπορείτε να βρείτε τίτλους ντοκυμαντέρ σχετικούς με το περιβάλλον.
Επίλογος
Η επιβεβλημένη «επιλογή» του ανθρώπου να ζει στοιβαγμένος μέσα στις πόλεις –εκτός των μύριων κακών που συνεπάγεται– τον απομακρύνει από τη φύση. Η απομάκρυνση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα ο άνθρωπος να ξεχνά σιγά-σιγά όλα όσα αφορούν τη φύση, και τα παιδιά του, γεννημένα στις μεγαλουπόλεις, να αγνοούν οτιδήποτε έχει σχέση με το φυσικό περιβάλλον.
Δεν μπορούν να δουν τα φυτά να φυτρώνουν, τα ζώα να βόσκουν στα λιβάδια… Δεν μπορούν να μυρίσουν τα χόρτα ή να ακούσουν τα βελάσματα. Και δεν μπορούν ούτε να τα φανταστούν.
Ο ζωϊκός και ο φυτικός κόσμος δεν είναι παρά εικόνες σε περιτυλίγματα ή σε διαφημιστικά σποτ. Τεμαχισμένος σε τυποποιημένα «βολικά» πακέτα -έτσι ώστε να καταλαμβάνουν μικρό χώρο στο ψυγείο-, άμορφος, με «κατασκευασμένα» χρώματα και μυρωδιές. Το ανθρώπινο όν, στερημένο από τη δυνατότητα να βρει τον εαυτό του μέσα στο φυσικό κόσμο, να νιώσει μέρος της φύσης, τον παλμό της ζωής των πλασμάτων που αναπτύσσονται μέσα σ’ αυτήν, φυλακισμένο μέσα στις μεγαλουπόλεις, χωρίς ορίζοντα, χωρίς ουρανό, χωρίς τις κραυγές και τους ψίθυρους της ζωής στη φύση, μεταλλάσσεται.
Οι σύγχρονοι κάτοικοι των αστικών πόλεων –ειδικά οι νεότεροι– δεν είναι σε θέση, όχι μόνο να παράξουν την τροφή τους αλλά ούτε καν να την «αναγνωρίσουν». Αν σε κάποια «εκδρομή» στη φύση συναντήσουν κάποιο ζώο ή φυτό, δεν θα τα ταυτίσουν άμεσα με τις τροφές που αποτελούν μέρος των -επιβεβλημένων από τα διάφορα «μάρκετ»- διατροφικών τους συνηθειών.
Τα διάφορα «μάρκετ» έχουν αντικαταστήσει την τροφό-μάνα Γη.
Η διατροφή είναι μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες, απαραίτητες για τη διατήρηση της ζωής των ανθρώπων. Η βιομηχανία τροφίμων αποτελεί ένα σημαντικό μηχανισμό χειραγώγησης, εξάρτησης και επιβολής. Η επιλογή των φυτικών ή ζωϊκών οργανισμών που θα διατεθούν για βρώση είναι υπό τον έλεγχο των εκάστοτε κρατών, όπως επίσης και οι τρόποι που θα καλλιεργηθούν ή εκτραφούν. Τα απάνθρωπα μέσα που χρησιμοποιούνται για την υπερπαραγωγή των ζωϊκών ή φυτικών προϊόντων και η περιβαλλοντική καταστροφή που συνεπάγεται δεν είναι άμεσα ορατά και γνωστά.
Τα βίντεο που αποπειραθήκαμε να περιγράψουμε στο κυρίως κείμενο παρουσιάζουν ξεκάθαρα τη θυσία και τον βασανισμό των ζώων στο βωμό του κέρδους και της υπερκατανάλωσης.
Παρουσιάζουν όμως και την κατάσταση αποκτήνωσης στην οποία έχει οδηγηθεί ο άνθρωπος στο βωμό του ελέγχου, του κέρδους, της επιβολής και της άγνοιας.
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι για λόγους υγείας πρέπει να απέχουμε από τέτοιου είδους τροφή, γιατί ο βασανισμός και το ντοπάρισμα του φυτικού και του ζωικού βασιλείου καταστρέφουν και δηλητηριάζουν τα παραγόμενα προϊόντα.
Εμείς θα λέγαμε, ότι, αν θελήσουμε να απέχουμε από τέτοιου είδους τροφή, καλό θα ήταν να το κάνουμε όχι τόσο για λόγους υγείας, αλλά για λόγους αυτοσεβασμού. Η αλληλεγγύη μας είναι δεδομένη σε καθετί το αδύναμο, το αλυσοδεμένο, το πονεμένο.
πηγη
