ΗΠΑ, 1920. Σχεδόν 100 χρόνια πριν, στα πλαίσια του πολέμου ενάντια στους «κόκκινους», οι αρχές της Αμερικής βρίσκουν έναν συμβολικό εχθρό στο πρόσωπο των ιταλών μεταναστών Νικόλα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, αναρχικών και ενεργών συνδικαλιστών εργατών, οι οποίοι κατηγορούνται για μια ένοπλη ληστεία μετά φόνου που ποτέ δεν διέπραξαν. Οι διώκτες τους, αν και γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι Σάκο και Βαντσέτι είναι αθώοι, στο πρόσωπό τους καταδικάζουν τις «εξτρεμιστικές» τους ιδέες και ξορκίζουν τον κομμουνιστικό κίνδυνο, σε μια δίκη-παρωδία με προσχεδιασμένο αποτέλεσμα. Και στο όνομα του λαού, προστατεύουν την κοινωνία από τους «επικίνδυνους τρομοκράτες» αναρχικούς, μέσα από την «τυφλή» δικαιοσύνη της «γης της ελευθερίας». Ευτυχώς, έναν αιώνα μετά, μπορούμε να είμαστε περήφανοι που ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ούτε πουθενά στον πολιτισμένο δυτικό κόσμο δεν υπάρχει κατασκευή ενόχων, φυσική και ηθική εξόντωση αγωνιστών με ανατρεπτικές ιδέες και δράση, δημιουργία «εχθρών του λαού». Η δικαιοσύνη άλλωστε σήμερα βασιλεύει. Και κανείς δεν υποφέρει στο όνομά μου, στο όνομά σου, στο όνομά μας. Σωστά;
(κριτική Γ. Δηράκη)
Μια ταινία του 1971
Σκηνοθεσία: Giuliano Montaldo
Σενάριο: Fabrizio Onofri, Giuliano Montaldo, Mino Roli, Ottavio Jemma
Ηθοποιοί: Gian Maria Volonté (Bartolomeo Vanzetti), Riccardo Cucciolla (Nicola Sacco), Cyril Cusack (Frederick Katzmann), Rosanna Fratello (Rosa Sacco), Geoffrey Keen (δικαστής Webster Thayer)
Ποιοι ήταν οι Σάκο και Βαντσέτι;
“Θα μπορούσα να ΗΠΑ, 1920. Σχεδόν 100 χρόνια πριν, στα πλαίσια του πολέμου ενάντια στους «κόκκινους», οι αρχές της Αμερικής βρίσκουν έναν συμβολικό εχθρό στο πρόσωπο των ιταλών μεταναστών Νικόλα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, αναρχικών και ενεργών συνδικαλιστών εργατών, οι οποίοι κατηγορούνται για μια ένοπλη ληστεία μετά φόνου που ποτέ δεν διέπραξαν. Οι διώκτες τους, αν και γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι Σάκο και Βαντσέτι είναι αθώοι, στο πρόσωπό τους καταδικάζουν τις «εξτρεμιστικές» τους ιδέες και ξορκίζουν τον κομμουνιστικό κίνδυνο, σε μια δίκη-παρωδία με προσχεδιασμένο αποτέλεσμα. Και στο όνομα του λαού, προστατεύουν την κοινωνία από τους «επικίνδυνους τρομοκράτες» αναρχικούς, μέσα από την «τυφλή» δικαιοσύνη της «γης της ελευθερίας». Ευτυχώς, έναν αιώνα μετά, μπορούμε να είμαστε περήφανοι που ούτε στις ΗΠΑ, ούτε στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, ούτε πουθενά στον πολιτισμένο δυτικό κόσμο δεν υπάρχει κατασκευή ενόχων, φυσική και ηθική εξόντωση αγωνιστών με ανατρεπτικές ιδέες και δράση, δημιουργία «εχθρών του λαού». Η δικαιοσύνη άλλωστε σήμερα βασιλεύει. Και κανείς δεν υποφέρει στο όνομά μου, στο όνομά σου, στο όνομά μας. Σωστά;
(κριτική Γ. Δηράκη)
Μια ταινία του 1971
Σκηνοθεσία: Giuliano Montaldo
Σενάριο: Fabrizio Onofri, Giuliano Montaldo, Mino Roli, Ottavio Jemma
Ηθοποιοί: Gian Maria Volonté (Bartolomeo Vanzetti), Riccardo Cucciolla (Nicola Sacco), Cyril Cusack (Frederick Katzmann), Rosanna Fratello (Rosa Sacco), Geoffrey Keen (δικαστής Webster Thayer)
Ποιοι ήταν οι Σάκο και Βαντσέτι;
είχα πεθάνει, ασήμαντος, άγνωστος, μια αποτυχία. Τώρα δεν είμαστε αποτυχημένοι. Αυτή είναι η καριέρα μας και αυτός ο θρίαμβός μας. Ποτέ στη ζωή μας δεν φανταστήκαμε ότι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει τόση δουλειά υπέρ της ανεκτικότητας, της δικαιοσύνης, της ανθρώπινης αλληλοκατανόησης, όπως τελικά κάνουμε τώρα κατά λάθος. Ό,τι είπαμε, ό,τι ζήσαμε, ό,τι πονέσαμε – τίποτα! Η αφαίρεση των ζωών μας, των ζωών ενός καλού παπουτσή και ενός φτωχού ιχθυοπώλη – τα πάντα! Η τελευταία στιγμή μας ανήκει, αυτή η θανάσιμη αγωνία είναι ο θρίαμβός μας”.
Ηταν τα λόγια του Bartolomeo Vanzetti αμέσως μετά την ανακοίνωση της θανατικής καταδίκης του τρομερού “ντουέτου” των Ιταλών αναρχικών Σάκο και Βαντσέτι που κατηγορήθηκαν (στις 15 Απριλίου 1920) για την δολοφονία του φίλου τους Σαλτσέντο που είχε σπρωχθεί από αστυνομικούς της αστυνομίας της Μασσαχουσέτης από το 14ο όροφο στο κενό. Το περίεργο ήταν ότι ακριβώς εκείνες τις μέρες είχαν διοργανώσει διαμαρτυρία για την δολοφονία αυτή πράγμα που εξόργισε τις αρχές που αποφάσισαν να τους ξεφορτωθούν.
“Παρόλο που ο Σάκο μπορεί να μην έχει διαπράξει το έγκλημα, είναι παρόλα αυτά ένοχος γιατί είναι εχθρός των υπαρκτών θεσμών”. Αυτά ήταν και τα λόγια του προέδρου του δικαστηρίου Θάγιερ στις 14 Ιούλη του 1921. Και ήταν βεβαια και η μόνη αλήθεια που είπε. Γιατί αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος της καταδίκης των Σάκο και Βαντσέτι. Ο ασταμάτητος κι αδιαπραγμάτευτος αγώνας τους ενάντια στο σύστημα που μετά από ένα δολοφονικό 1ο Παγκόσμιο πόλεμο, εκείνη τη στιγμή οδηγούσε αργά τους λαούς του κόσμου στη μεγάλη κρίση του '29 κι από εκεί στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι Σάκο και Βαντσέτι ήταν κομμάτι του μεγάλου μεταναστευτικού κύματος του τελους του 19ου- αρχών του 20 αιώνα, που μέσα σε ελάχιστα χρόνια γέμισε την Αμερική με εκατομμύρια απελπισμένους, που αναζητούσαν τη Γη της Επαγγελίας. Ηταν μέσα σε εκείνους που είδαν τον εαυτό τους όχι σαν μελοντικούς πλούσιους στη Γη της ευκαιρίας, αλλά σαν ανθρώπους που παλευαν πλάι και μαζί με όλους τους εργάτες που γνώριζαν την άγρια εκμετάλλευση, για το μεγάλο όνειρο της κοινωνικής απελευθέρωσης.
Για το όνειρο ενός κόσμου καλύτερου, χωρίς δεσμά και χωρίς καταπίεση κάθε είδους. Είδαν την Αμερική να μεγαλώνει, να γίνεται η μεγάλη λαμπερή Βιομηχανική δύναμη που ξέρουμε, αλλά μαζί είδαν τους εργάτες να οργανώνονται, να δημιουργούν τους “Βιομηχανικούς Εργάτες του Κόσμου”(IWW), να παλεύουν, να διεκδικουν τη ζωή τους και στάθηκαν πλάι τους με κάθε τρόπο. Συμμετείχαν με κάθε τρόπο στις μεγάλες απεργίες και διαμαρτυρίες, σε όλους τους αγώνες της εποχής εκέινης, ενώ αρνήθηκαν να στρατευθούν στον 1ο Παγκόσμιο, φεύγοντας στο Μεξικό. Έτσι, μπήκαν σιγά σιγά στο μάτι του Αμερικάνικου Καπιταλισμού που αποφάσισε να τους ξεφορτωθεί. Κι όταν μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο φόβος του κομμουνισμού εξαπλώθηκε σαν αρρώστια στην Αμερική, έπεσαν θύματα ενός μεγάλου κύματος διώξεων και τρομοκρατίας που λειτουργούσε σαν άμυνα στην κόκκινη απειλή. Ηταν μια εποχή που οι ιδέες του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού ασκούσαν και στην Αμερική μεγάλη γοητεία. Σοσιαλιστές βουλευτές εκλέγονταν, το ΙWW και το ΚΚ οργάνωναν μεγάλες κινητοποιήσεις με αποκορύφωμα τις γιορτές για την Οκτωβριανή Επανάσταση (1919) που στάθηκαν και η αφορμή για το κύμα διώξεων που εξαπολύθηκε.
πηγη: alterthess
